ବଳ
ବଳ
ଉଚ୍ଚାରଣ
ସମ୍ପାଦନାସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ - (ବଳ୍ ଧାତୁ+ଭାବ. ଅ)
ସମ୍ପାଦନା- ୧. ଶାରିରୀକ ଶକ୍ତି — ୧. Bodily might; physical strength.
ସ୍ୱଭାବେ ଓଜ ସହ ବଳ ଜାତ ହୋଇଲେ ଅନର୍ଗଳ ଜଗନ୍ନାଥ. ଭାଗବତ
- ୨. କ୍ଷମତା; ସାମର୍ଥ୍ୟ —୨. Power; ability.
- ୩. ପରାକ୍ରମ; ଜୋର୍ —୩. Force; might.
- ୪. (+କରଣ. ଅ) ମଜ୍ଜା; ସାର —୪. Essence; marrow; pith.
- ୫. ଖେତରେ ଦିଆ ଯିବା ସାର ବା ଖତ —୫. Manure.
- ୬. ଶୁକ୍ର —୬. Semen.
- ୭. (+କର୍ତ୍ତୃ. ଅ) କୁଆ — ୭. Crow.
- ୮. ରକ୍ତ —୮. Blood,
- ୯. ରୂପ; ଆକୃତି —୯. Shape; from.
୧ଶରୀର — ୧୦. Body.
- ୧୧. ବରୁଣ ଗଛ —୧୧. The name of a kind of tree.
- ୧୨. ଚତୁରଙ୍ଗ ସୈନ୍ୟ — ୧୨. Army; force (of various divisons).
ଦ୍ରୌପଦେୟ ଶିଖଣ୍ଡୀ ଧୃଷ୍ଟଦୁମ୍ନ ବୀର କଲେ ତୁମ୍ଭର ବଳଯାକକୁ ସଂହାର କୃଷ୍ଣସିଂହ. ମହାଭାରତ. କର୍ଣ୍ଣ
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —ଭୃତ୍ୟ, ସୁହୃତ୍, ଶ୍ରେଣୀ, ଦ୍ୱିଷତ୍, ଆଟବିକ ଓ ମୌଳ ଏହି ଛଅ ପ୍ରକାର ସୈନ୍ୟ ଓ ପଦାତି, ଅଶ୍ୱ, ଗଜ ଓ ରଥ ଏହି ଚାରି ଶ୍ରେଣୀର ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ବଳ ବୋଲାଯାଏ ]
- ୧୩. ଶତରଞ୍ଜ ବା ନ୍ୟାୟବଳ ଖୋଳରେ ରଜା ଓ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଛଡ଼ା ଅନ୍ୟ ଗୋଟୀ —୧୩. A pawn at chess; a chessman; the balls usedin chess (except the king and the Minister.
- ୧୪. ଭାର — ୧୪. Weight; load.
- ୧୫. ବଳରାମ; ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବଡ଼ ସଉତୁଣିଆ ଭାଇ —୧୫. Elder step-brother of Ṡrīkṛushṇa.
ବଳ ସଙ୍ଗ ହୋଇଅଛି ସହଜେ ବୃଦ୍ଧକୁ ବୁଦ୍ଧରୋ ପୁଣି ଉପୁଜେ ଭଞ କୈଦେହୀଶବିଳାସ
- ୧୬. ବାସୁକତି; ଅନନ୍ତ —୧୬. The great mythological aserpent.
- ୧୭. ଦାର୍ଢ୍ୟ; ଦୃଢ଼ତା —୧୭. Firmness; hardness.
- ୧୮. ଅଟଳତା —୧୮. Stability.
- ୧୯. ଦୈତ୍ୟବିଶେଷ —୧୯. Name of a demon.
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ —ଏ ଅସୁର ଦେବତାମାନଙ୍କ ଗୋରୁଗାଈଙ୍କୁ ଚୋରାଇ ନେଇ ଅକ ପର୍ବତ ଗୁହାରେ ଲୁଚିଥିଲା ଇନ୍ଦ୍ର ସେ ଗୁହାରୁ ଗୋରୁଗାଈଙ୍କୁ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିଲେ ପୁଣି ଏ ବଳଦ ରୂପ ଧାରଣ କଲା; ଶେଷରେ ବୃହସ୍ପତି ତାକୁ ନିହତ କଲେ—ହିନ୍ଦୀ - ଶ.]
- ୨. ପାରିତୋଷିକ —୨୦ Reward.
- ୨୧. ପ୍ରବଳ ସହାୟ — ୨୧. Strong support.
- ୨୨. ସାହାଯ୍ୟ —୨୨. Help.
- ୨୩. (ବିଜ୍ଞାନ) ଯାହାଦ୍ୱାରା ବେଗ ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ — ୨୩. (Science) That which generates velocity, force or energy.
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷଣ - (ବଳ୍ ଧାତୁ+କର୍ତ୍ତୃ.ଅ)
ସମ୍ପାଦନା- ୧. ବଳ୍ୱାନ୍; ବଳିଷ୍ଠ — ୧. Strong; powerful.
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ବୋଇଲେ ଦୁର୍ବଳକୁ ବଳ ବଡ଼ ଗୋଳ କଲେ କରିବ ସେ କି କଳ କୃଷ୍ଣସିଂହ. ମହାଭାରତ. ଶାନ୍ତି
- ୨. ସ୍ଥୂଳ —୨. Stout; robust.
ସଂସ୍କୃତ - ବିଶେଷ୍ୟ -
ସମ୍ପାଦନାସମୂହ; ଦଳ —Party.
[ଦ୍ରଷ୍ଟବ୍ୟ — ଏହି ଅର୍ଥରେ ଏହା ଦଳ ଶବ୍ଦ ପରେ ସହଚରରୂପେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ ]
ଏହି ସମୟରେଟି ବଣିଜାରୁ ବଳ ପାରି ହେଲେ ଗ୍ରାହ ସଂକୂଳ ନଦୀଜଳ—କୃଷ୍ଣସିଂହ. ମହାଭାରତ. ବନ
- ୨. ଉତ୍ସାହ —୨. Encouragement.
(ଯଥା—ଓଡ଼ିଆ ଭାଇମାନେ ମୋତେ ବଳ ଦେଲେ ମୁଁ ଭାଷାକୋଷର ସମାପ୍ତି କରେଁ) ===
- ୩. ବରଖଡ଼ା (ଦେଖ) - —୩. Barakhaṟḍ̠ā (See).